Grootouders voeren actie in Leuven

De tweede dag van de actie ‘Halen we het nog? Alles te verliezen, behalve tijd.’ bracht de Grootouders in Leuven. Ook daar weerklonk de roep aan de regeringsleiders om tot meer engagement in de klimaatcrisis te komen.

Aan het Leuvense station werden de actievoerders opgewacht door de Brabantse afdeling van GvhK. Ze werden uitgenodigd voor een limbodans onder de ‘klimaatlat’. Marleen De Vry gaf toelichting bij de dans: “Hoe hoger de lat ligt, hoe makkelijker om er onder te dansen. Helaas leggen onze beleidsmensen de lat zo laag dat ze er zelf niet meer onder kunnen.” Schepen van mobiliteit en klimaat David Dessers kwam even langs en bevestigde dat het belangrijk is dat burgers klimaatacties blijven voeren.

Omgevingsvergunning met voorwaarden

Met op de achtergrond de universiteitsbibliotheek, leidde Dirk Van Esbroeck het hoofdstuk ‘luchtvaart’ in. Hij verwees naar het beleid van de stad Leuven: “Deze stad is een model voor de klimaattransitie. Bovendien heeft Leuven een beleid voor het vliegen uitgewerkt, voor het eigen personeel maar ook voor dat van de universiteit en van de bedrijven.” Jos Jonckers van Burgerforum Luchthavenregio ging dieper in op de problemen die de luchthaven van Zaventem voor de regio meebrengt. Jonckers: “Na covid heeft de luchtvaart zich pijlsnel hersteld. De uitstoot van milieuvervuilende stoffen is na corona met 2,5% toegenomen. Daarvan komt 1% van het vliegen. Beleidsmakers wijzen kritiek af omdat de luchthaven na de haven van Antwerpen, de tweede grootste economische groeipool zou zijn. Maar de luchthaven moet een nieuwe omgevingsvergunning aanvragen. Wij willen dat er voorwaarden worden opgelegd.”

Jos Jonckers somde een aantal voorstellen op die het forum heeft uitgewerkt: “Het aantal vluchten limiteren, nachtvluchten bannen, moderniseren van de vloot en schadelijke toestellen weg, proefdraaien vliegtuigen in een loods en een gebiedsdekkend netwerk voor meetpunten voor het geluid.” Volgens Jonckers moeten de autoriteiten een plafond voor de uitstoot van CO2 instellen. Er moet een taks op kerosine komen en de stikstofuitstoot moet drastisch omlaag. Het Burgerforum Luchthavenregio heeft ook aandacht voor de omgeving van de luchthaven waar wegen dichtslibben. Jonckers: “Dat kan door het modereren van de verkeerstromen en het leggen van snelle treinverbindingen met de luchthavens van Luik en Charleroi.” Jaspers Wouters van BBL voegde er nog aan toe: “Praten over het geluid is een heikel punt. De verschillende bewonersgroepen in de regio zijn verdeeld over geluidsnormen.”

Van afval naar grondstof

In een oud industrieel complex aan de Vaartkom dat eertijds een industriële graanmaalderij en silo’s omvatte, is een ‘maakleerplek’ gevestigd. Dit is een open werkplaats is waar scholen, bedrijven, organisaties en individuen dingen maken en ruimte, materiaal en expertise delen. Het geheel in opgedeeld in ‘deelplekken’ waaronder het High Tech Lab. Hier zoeken jongeren onder begeleiding van coördinator Anton-Jan Bons naar mogelijkheden om plasticafval om te zetten in nieuwe producten. Die afval komt uit de Leuvense Vaart. Daan Van Tassel, stadsplanner en kajakker, bedacht het Upcycling project: “Wij leerden jongeren kajakken en merkten hoeveel vuilnis er dreef op en in het water. We begonnen met de schoonmaak, deelnemers kunnen gratis peddelen maar moeten wel vuilnis verzamelen. Dat groeide uit tot een project. We werken ondertussen samen met andere partners.”

Anton-Jan Bons ging verder: “Er wordt van alles uit het water gehaald maar wij focussen ons op plastic en we werken met leerlingen uit omliggende scholen. Zij vissen het plastic uit het water en halen vervolgens de verschillende soorten uit elkaar. Dan vermalen zij de flessendoppen en maken er platen van. Die kunnen ze dan met een ‘lasercutter’ in vormen snijden.” Van de maakleerplek ging het naar de coöperatieve verpakkingsvrije winkel Content. Winkellierster Sara Vander Auwera legde de principes uit: “Zoveel mogelijk materiaal opnieuw gebruiken en wegwerpmateriaal vermijden. En producten als het kan van lokale ambachtelijke producenten afnemen.” Zij vertelde dat ze ook een restaurant hebben in Hal 5 waar ze de overschotten van de winkel probeert te verwerken. En ze droomde nog van een hoekje in de winkel waar je iets kan drinken en eten. Voor de Grootouders was dit het sein om naar de tot evenementenhal omgebouwde treinloods te trekken om de keuken van Content uit te testen.

Klimaatzaak vraagt verminderde CO2 uitstoot en een boetenclausule

De avond begon met een ingetogen moment voor Luc Vankrunkelsven, Norbertijn en ambassadeur van Grootouders voor het Klimaat. Hij overleed op 15 september in Brazilië. Marleen De Vry bracht een in memoriam en eindigde met een uitspraak van Luc: “Het klimaat begint op de akkers. De verandering ligt op ons bord.” Dan was het woord aan Ignace Schops, milieuactivist en voorzitter van Bond beter Leefmilieu, om de Klimaatzaak toe te lichten. Schops begon met te stellen dat er negen planetaire grenzen zijn waarbinnen de mensheid moet blijven om duurzaam gebruik te kunnen blijven maken van de Aarde: afbraak van ozonlaag, verlies van biodiversiteit, chemische vervuiling, klimaatverandering, verzuring van oceanen, zoetwaterverbruik en de hydrologische cyclus, verandering van landsystemen, stikstof- en fosforstromen, atmosferische aanwezigheid van aerosolen. Daar zijn er al zes van overschreden.

Ignace Schops vertelde ook dat onderzoekers bij boringen van 800000 oud ijs, hadden geconstateerd dat de concentratie van CO2 op en af gaat en dat de gemiddelde temperatuur dit haast naadloos volgt. Maar de concentratie CO2 is nog nooit zo hoog geweest als dit jaar. De temperatuur zal volgen. Helaas treedt het effect van onze ingrepen pas 30 jaar later op. Dan ging hij dieper in op de Klimaatzaak: “We zijn begonnen in 2012 met een groep van 11 mensen. We hoopten 11000 medeklagers te vinden en dat werden er70000. We hebben dan vier overheden in gebreke gesteld: de Vlaamse, Waalse, Federale en Brusselse overheid. Het klimaatbeleid is ondermaats. In 2021 zijn de vier overheden zwaar veroordeeld. Voor het eerst werd klimaat verbonden aan mensenrechten. Maar er gebeurde niets, helemaal niets. Dus zijn we in beroep gegaan. We eisen nu tegen 2030 een reductie van 61% van de CO2 emissie in vergelijking met 1990. En we vragen een boeteclausule want anders beweegt er weer niets.”

De groene expert eindigde met een positieve vaststelling: “Momenteel zijn er wel enkele duizenden rechtszaken van mensen tegen overheden en oliemaatschappijen. Maar sinds enkele dagen daagt de staat California vijf grote oliemaatschappijen voor de rechter wegens klimaatbedrog.” Zijn allerlaatste woord was dat iedereen wat meer ‘Ubuntu’ moest zijn: de Afrikaanse zienswijze dat de identiteit van een individu niet op zichzelf staat. Maar verbonden is met de medemens.

Wie de klimaatzaak wil volgen, kan dat via www.klimaatzaak.eu