Grootouders komen op straat en voeren actie

Op 20 september heeft in New York de ‘Climate Ambition Summit’ plaats. Wereldleiders zullen bespreken hoe ze de klimaatverandering kunnen aanpakken en het tempo en de omvang van een rechtvaardige overgang kunnen versnellen. Omdat een aantal indicatoren sinds kort verslechteren, trekken de Grootouders (GvhK) voor het Klimaat, waaronder ondergetekende, langsheen verschillende provinciale hoofdsteden en Brussel om onze beleidsmensen tot meer ‘gevoel van urgentie’ aan te sporen. Dit doen ze onder het moto ‘Halen we het nog? Alles te verliezen, behalve tijd.’

De aftrap voor de actieweek werd gegeven in Hasselt. Ruim 200 geïnteresseerden kwamen naar het Capucienenplein afgezakt voor een Klimaathappening. Enkele organisaties stelden zichzelf voor met een standje: Oxfam Wereldwinkel, Greenpeace, Limburgse Milieukoepel, Broederlijk Delen, Ecokerk, Klimaatdichters, Youth for Climate, … Op het podium passeerde ondertussen een scala aan inspirerende sprekers. Zanger Stijn Meuris praatte de boel aan elkaar. Hij verwees naar de Klimaatzaak die nu loopt waarbij de vzw Klimaatzaak en 58000 mede-eisers vier Belgische overheden had aangeklaagd niet voldoende te doen om de verandering tegen te gaan. De eisers kregen gelijk maar gingen toch in beroep omdat de rechter de Belgische staat niet had verplicht tot extra klimaatmaatregelen.

Wij boeren achteruit

Na een verwelkoming door medevoorzitter GvhK Bernard Hubeau nam Hasselts schepen voor klimaat Nele Kelchtermans het woord. Op de vraag ‘halen we het nog’, antwoordde zij: “Het draagvlak neemt toe en de ‘sense of urgency’ groeit’.” Jeroen Laporte, Belgisch vertegenwoordiger bij de VN sprak over de 17 ‘sustainable development goals’ die de VN in 2015 heeft vastgelegd in een mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030 en schetste een somberd beeld: “12% ligt op koers, 58% stagneert en 30% gaat zelfs achteruit. Onder meer door Covid en de oorlog in Oekraïne nemen extreme armoede en hongersnood weer toe. En de klimaatdoelstellingen vastgelegd in 2015 in Parijs boeren achteruit. Volgens minister van klimaat en leefmilieu Zakia Khattabi blijft België te afhankelijk van fossiele brandstoffen en is er verlies van biodiversiteit.” Hij hoopte dat de top in New York een ‘wake-upcall’ zou zijn.

Om de ernst van de interventies even te onderbreken mocht klimaatdichteres Moja De Feyter twee teksten voorlezen. Lag het aan de inhoud of was het haar klinkende stem, maar de jonge vrouw pakte het hele publiek in. Oud-politicus en ambassadeur van GvhK Jan Peumans gaf eveneens ‘acte de présence’. Op de vraag van de presentator of hij geen ‘Fremdkörper’ binnen zijn partij was, antwoordde Peumans “Ik kom uit de Volksunie die het groene gedachtegoed genegen was. Maar inderdaad, bij de N-VA leeft het idee dat de technologie alles wel zal oplossen.” Dan was het tijd om naar het Omroer-Boulevardkoor te luisteren.

Mobiliteit kan en moet beter

“Wat het klimaat betreft is mobiliteit de slechtste leerling van de klas”. Met die vaststelling opende Willy Miermans, expert mobiliteit, zijn tussenkomst: “Het fileprobleem is, ondanks het toegenomen thuiswerk, terug op het ‘voor-covidse’ niveau. Dat komt omdat de recreatieve verplaatsingen zijn toegenomen. Bovendien is 1/3 van het gebruik van de wagen voor een afstand korter dan drie kilometer. En daar komt nog een ander probleem bij: het autopark verzwaart in ijltempo.” Miermans betreurde dat de overheid het ‘rekening rijden’ van tafel had geveegd. De ‘versuving’ van het wagenpark is dan weer een probleem dat Europa moet aanpakken. Hij ijverde voor meer ruimte voor fietsers en voetgangers. En ook het openbaar vervoer moet volgens hem beter: “60% van de mensen neemt nooit het openbaar vervoer.”

De mobiliteitsdeskundige eindigde met een boutade: “Het lijkt erop dat onze grondwet is aangepast. Artikel 1: ‘De Belg heeft het recht om altijd en overal met de auto rond te rijden. Artikel 2: “De Belg moet voor zijn eigen deur kunnen parkeren. En dan volgt al de rest.” Het was een naadloze overgang naar Marc Van Marsenille en de Campagne Openbaar Vervoer. Het verschil tussen autovervoer en openbaar vervoer is te groot. Het openbaar vervoer wordt zelfs afgebouwd., en dat is een politieke keuze. Want de overheid investeert volop in salariswagens of onrendabele luchthavens. Terwijl goed openbaarvervoer beter is voor klimaat en milieu.” stelde Van Marsenille.

Plant een boom

Het programma liep stilaan naar zijn einde. Enkele sprekers hadden nog een boodschap voor het publiek. Tony Jossa van Oxfam Wereldwinkel en Kris Vanslambrouck van 11.11.11 ijverden voor een rechtvaardig en sociaal klimaatbeleid. Serge Cassiers van Ecokerk vertelde hoe zij de focus leggen op de rijke biodiversiteit van onze wereld die helaas sterk bedreigd is door toedoen van de mens. Hij verwees naar de pauselijke encycliek Laudato Si’ waarin paus Franciscus het ecologische en het sociale vraagstuk samenbrengt in een integrale ecologie. Cassiers: “En wij roepen op om een ‘Laudatio Si-boom’ te planten. Een fruitboom die symbool staat voor het beschermen van de aarde maar ook voor het gebruiken van de aarde voor wat men nodig heeft.” Kunstenaar Koen Van Mechelen stelde dan weer dat hij jongeren hoop wil geven en organisator Liesbet Croughs sloot de klimaathappening af met een uitspraak van Greta Thunberg: “Hoop moet je verdienen.”

Het was een prachtige dag dank zij de bezielende woorden van de verschillende sprekers. Maar eveneens dank zij de onverdroten inspanningen van de Limburgse afdeling van GvhK. Een dag die met een smakelijk diner werd afgerond in het Regenbooghuis Limburg. Morgen trekken de actievoerders naar Leuven.