Rivierenhof viert 100ste verjaardag met een prachtig boek

Het Rivierenhof is 100 jaar een publiekelijk park. Maar de wortels, om in het thema te blijven, van het groendomein reiken veel verder. Tot in het begin van de jaren 1400 toen het goed werd vermeld als een middelgrote boerderij. Dat en nog veel meer staat geschreven in het boek: ‘Rivierenhof – Parkgeheimen’.

Met de 100^ste verjaardag in het vooruitzicht schreef Stella Van Hofstraeten, publiekswerker in het Rivierenhof, een boek. Het werd geen chronologische opsomming van gebeurtenissen maar wel een uitermate boeiende publicatie vol nieuwtjes en weetjes. Het boek is opgedeeld in tien hoofdstukken die telkens een facet van het domein belichten. Het gaat over de geschiedenis van het goed Rivierenhof met zijn twee kastelen: Rivierenhof uiteraard en Sterckshof. En over de bewoners waaronder edellieden en paters. Als alle nazaten op bezoek zouden komen, heb je een half stratenplan van Deurne bij elkaar. Er gaat eveneens aandacht uit naar de overgang van privédomein naar een openbaar park, het eerste provinciale groendomein trouwens. Met aandacht voor de rol van toenmalig provinciegriffier Joseph Schobbens, een groene jongen avant la lettre. Schobbens heeft het Rivierenhof van de verkaveling gered. Eerder had hij dat ook al gedaan met de domeinen Boekenberg en Te Boelaer.

Een weetje: het kasteel zal van 1929 tot 1981 de functie van hotel vervullen. De slaapkamertjes op de zolder dateerden nog vanuit de tijd dat het kasteel een retraitehuis van de Jezuïeten was. De zolder was omgebouwd tot cellen voor de paters. Ze bestaan nu nog.

Oudste bewoners zijn tientallen miljoenen jaren oud

Er wordt eveneens ingezoomd op de waterhuishouding. Zoals de naam Rivierenhof laat vermoeden, is water altijd onmiskenbaar aanwezig geweest in dit domein. De rivier Groot Schijn kronkelt door het groen. Daarnaast was er eveneens de Herentalse vaart die drinkwater naar de Antwerpse brouwerijen voerde. Er zijn vijvers aangelegd en vijvers weerom gedempt. Tussen haakjes, bij het graven van de vijvers zijn de restanten van de allereerste bewoners bovengespit: skeletten van walvissen van enkele tientallen miljoenen jaren oud. En bijna werd er een openluchtzwembad gebouwd. O ja, ook den Antwerp had bijna hier zijn voetbalstadion mogen optrekken. Dat brengt ons bij een ander hoofdstuk waarin een aantal bedreigingen worden beschreven. Ooit reed de stoomtram doorheen het westelijk deel van het park. Later werd de Boudewijnsnelweg aangelegd die een stukje van de zuidrand van het park wegvrat. Sinds die snelweg er ligt is de rust van het domein grondig verstoord. Dat onding moet zo snel mogelijk onder de grond worden gelegd.

Een merkwaardig onderdeel beschrijft de aanwezigheid van Duitse soldaten in het Rivierenhof in WOII. Zij hadden tussen de rozentuin en Ruggeveldlaan loodsen opgetrokken waarin oorlogsvliegtuigen, de zo gevreesde Messerschmitts, werden hersteld. Die kwamen zonder vleugels van het vliegveld van Deurne. De sporen van de Duitse aanwezigheid zijn nog zichtbaar.

De gekste insecten en de mooiste zwammen

Naast natuur is in dit domein cultuur belangrijk. En ook sport. Het Openluchttheater is ondertussen bekend in binnen- en buitenland. Maar culturele activiteiten zijn een traditie. In 1897 ging de Wereldtentoonstelling door in Brussel. Wat voor jonkheer Ernest Bosschaert de Bouwel en zijn vrouw Louise Cogels blijkbaar te ver was. Dus organiseerde ze zelf maar een wereldfoor op hun domein, geïnspireerd op de Wereldtentoonstellingen die eerder in Antwerpen waren doorgegaan. Het beruchte Congolese dorp incluis. Sindsdien is men blijven feesten in het Rivierenhof. Al gebeurt het nu duurzaam en met aandacht voor de balans natuur-recreatie.

Het laatste woord is echter voor de natuur, de hoofdrolspeler van dit provinciale domein. Het Rivierenhof heeft een enorme verscheidenheid aan ecosystemen, met de gekste insecten en de mooiste zwammen. Het park heeft enkele botanische collecties en doorheen het hele domein vind je deze verzamelingen terug. Er zijn ook vele dieren: insecten, vogels, kleine zoogdieren en soms ook vossen. Een feitje: in de 16^de eeuw had ridder Gerard Stercks van Keizer Karel het zwanenrecht gekregen. Al de sierlijke vogels in de ruime omgeving waren van hem.

Praktisch

Het boek ‘Rivierenhof – Parkgeheimen’ is een schatkamer vol wetenswaardigheden. Het leest vlot en is boeiend. Bovendien staat het vol met foto’s van toen tot nu. Een boek om thuis op de boekenplank te zetten of om als geschenk te geven. Het provinciale groendomein Rivierenhof is dan ook met stip het mooiste park van Antwerpen en verre omstreken. Dat wordt nog eens onderlijnd met het behalen van het internationale keurmerk ‘The Green Flag’.

Te bestellen via https://tickets.100jaarrivierenhof.be/selection en af te halen bij Infopunt domeinwacht Rivierenhof, Turnhoutsebaan 246, Deurne. Openingsuren: 9-18 uur. Kostprijs € 29,95

Foto boven: auteur Stella Van Hofstraeten vertelt over het Rivierenhof

Foto onder: replica van een zolderkamertje in het kasteel Rivierenhof, momenteel te zien in de tentoonstelling in de zijvleugel