Veertig jaar geleden ontketende een virus zijn verwoestende werking

Veertig jaar geleden leerde de wereld hiv en aids kennen. De Deurnese fotograaf Bob Reijnders maakte een beklijvende fototentoonstelling en bijhorend boek. De info bij de foto’s en de getuigenissen in het boek werden neergeschreven door de Deurnese journaliste Kathleen Geenen.

In de jaren ’80 van de vorige eeuw maakte de wereld kennis met een onbekende ziekte die wild om zich heen sloeg. Een virus brak het afweersysteem van het lichaam af en als het lichaam zichzelf niet meer kon verdedigen sprak men van aids. Zeker in de beginjaren overleden heel veel patiënten. Ik werkte in de jaren ’90 in Afrika waar de ziekte lelijk huis hield. Ik herinner mij nog levendig hoe ik op een dag op het kerkhof van Solwezi (Zambia) stond. De vriendin van een collega werd begraven. Aan het graf werd gebeden en woordjes gesproken. Ik keek wat rond en plots realiseerde ik mij dat in alle graven rondom jonge mensen lagen, twintigers en dertigers. Slechts hier en daar lag een ouder iemand. Toen realiseerde ik mij de ravage die aids aanrichtte. Ik heb in al de jaren dat ik daar woonden veel jonge mensen rondom mij zien wegvallen. Allemaal slachtoffers van aids.

Fotograaf Bob Reijnders kwam in de jaren ’90 naar Antwerpen om te studeren. Bob was zich bewust dat hij homoseksueel was. In de stad ging een wereld voor hem open, hij kon openlijk homo zijn maar tegelijkertijd was er de angst voor de nieuwe ziekte die hier bij ons sterk in het homomilieu woedde. Toen hij begin dit jaar op tv de reeks ‘It’s a sin’ zag, ontstond het idee om terug te blikken op de beginjaren van aids. Bob Reijnders: “Ik wilde weten wat deze nieuwe en levensbedreigende ziekte betekende voor jonge homo’s. Zo groeide het idee om een portrettenreeks over hiv uit te werken. Gaandeweg  merkte ik dat het verhaal breder is dan enkel jonge homomannen.” En zo ontstond een reeks van 12 mensen die elk een uniek verhaal hebben over een virus dat we veertig jaar geleden leerden kennen. Er viel Bob nog iets op: “Toen hiv oprukte ontstonden er complottheorieën zoals dat het virus was aangemaakt in een lab om de homo’s te treffen, enz.… Heel vergelijkend met de coronacrisis nu.”

Een van de mensen op de portretten is Patrick Reyntiens. Hij werd op jonge leeftijd besmet met het hiv virus en werkt nu als ervaringsdeskundige bij Sensoa. Patrick Reyntiens: “Ik werd besmet in 1985 en heb de hele lijdensweg afgelopen. In die begindagen nam ik wel 20 tot 30 pillen daags. Wij werden als paria’s behandeld, ik heb zelfs ontslag gekregen op mijn werk. Gelukkig leidt hiv niet meer automatisch naar aids en evolueerde een dodelijke ziekte naar een chronische ziekte. Behalve in landen waar de medicijnen niet verkrijgbaar zijn.” Er moet Patrick nog iets van het hart: “In de zorgsector, bijvoorbeeld bij tandartsen, enz…, is het stigma van aids nog aanwezig.”

Praktisch:

81/21, Portretreeks & getuigenissen over de impact van 40 jaar hiv.

KEEN – Antwerp, Fuggerstraat 26, 2060 Antwerpen.

Open: vrijdag, zaterdag en zondag van 12 tot 18 u (uitgezonderd feestdagen). Vanaf 4/12 t.e.m. 31 december.

Er is ook een fotoboek met teksten te koop op de expo.

Foto boven: Bob Reijnders bij een haiku van voormalig Europees president Herman van Rompuy, die hij speciaal voor deze activiteit schreef.

Foto onder: Patrick Reyntiens naast zijn foto.