Uit de nieuwskeuken van Seven: Sint Niklaas

Beste lezers,

Het is weer voorbij. Gisteren was het weer zover, hij was in het land, na de traditionele intocht, de pakjesboot, de pietendiscussie, en alles wat we kennen rondom dit grote kinderfeest is het weer voorbij. Hopelijk is de sint ook bij jullie langsgeweest. Terwijl ik nip aan een eerste tas muze-koffie moet ik nog even terug denken aan zijn intrede. Voorafgegaan door een stoet reclamewagens die in de Tour de France niet zouden hebben misstaan, kwam hij te paard vergezeld door vele pieten vanuit Spanje weer aan. De kinderen langs de route, welke hij aflegde in de binnenstad, waren vrijwel allemaal een beetje tot helemaal omgetoverd tot piet of sint. De pieten varieerden van wit, roetpiet tot nog vrijwel helemaal zwart. Het was voor mij een doorsnee van de samenleving die in rijen van drie stond opgesteld. Nu zou je denken dat sinterklaas vooral een kinderfeest is.

Dat zou het in ieder geval moeten zijn. Een kinderfeest voor kinderen tot een jaar of 6,7, misschien iets ouder nog. Niet bij ons thuis. Hier, ten huize muze vieren kinderen -al zijn ze twintigers – nog elk jaar sinterklaas thuis, met surprises en cadeautjes. En waarom ook niet? Sinterklaas is in de loop der jaren veranderd, van een kinderfeest naar een meer sociaal gebeuren waarbij we het gevoel van toen nog gewoon even vasthouden.

Als we spreken van tradities zouden we meer moeten kijken naar de traditie van het bij elkaar kruipen, in elkaars gezelschap een gezellige avond beleven. Dat kan met cadeautjes maar zeker met het maken van surprises voor elkaar en natuurlijk het schrijven van (vaak heel slecht rijmende maar daardoor niet minder leuke) gedichten waarin je elkaar en elkaars eigenaardigheden op de korrel kan nemen. Maar daar hoort men eigenlijk te weinig over.

Overigens heb ik zelf nooit in Sinterklaas geloofd.

Mijn moeder vond het pedagogisch onverantwoord om haar kinderen dergelijke verzinsels op de mouw te spelden. Sinterklaas bestaat niet, zei ze steevast, en die cadeautjes komen van mij. Toch werd mijn ongeloof op een dag aan het wankelen gebracht. Mijn zus en ik vermaakten ons in de sinterklaastijd graag met het uitwisselen van alternatieve sinterklaasliedjes. Op een avond, voordat Sint-Nicolaas met zijn gevolg onze school zou aandoen, zongen wij vol overgave hoe de goede heilige man naar de maan vloog, op de pot zat, of in bad viel, totdat mijn moeder ons tot stilte aanmaande. De volgende dag riep Sinterklaas mijn zus en mij ten overstaan van de hele school op het matje. Hij had ons tijdens zijn ronde over de daken toevallig horen zingen en wilde wel eens weten wat dat te betekenen had. Ik kon me op dat moment niet voorstellen dat mijn moeder ons verraden had. Zou Sinterklaas dan toch..?

Maar kijk, we kunnen weer opgelucht ademhalen : er zijn geen slachtoffers gevallen rondom sinterklaas. Dit jaar is mij een gesprekje bijgebleven tussen mij en een kind. Het ging over zwarte piet. Hij geloofde er allang niet meer in. Ik vroeg hem of hij vond dat zwarte piet per se zwart moest zijn. Het kind had de hele discussie niet gevolgd, maar had simpelweg geconstateerd dat piet niet meer altijd helemaal zwart was. Ja, zei hij: piet moet eigenlijk zwart zijn. Hij heet toch zwarte piet.

Vervolgens legde ik hem uit dat veel mensen met een donkere huidskleur niet zo blij zijn met die zwarte piet. Terwijl hij zijn wenkbrauwen fronste vertelde ik hem wat over slavernij. Over het beeld van een blanke man met donkere hulpjes. En dat zwarte piet vroeger de bozerik was die kinderen in de zak stopte en nu een beetje de rol heeft van een clown. En dat er best veel mensen zijn die daardoor beledigd en gekwetst worden. Oh, zei hij, en toen: maar als er zoveel mensen door gekwetst worden, dan moeten we dat toch niet meer doen? En inderdaad, zo simpel is het. Aan de koffie ziet mijn muze hoe ik mijn moraalfilosoofpak aantrek en ik verkondig dat een maatschappij altijd in beweging is. Gelukkig maar, anders had ik nog steeds geen kiesrecht. De samenstelling van een maatschappij verandert. Gelukkig maar, want diversiteit is goed voor onze  ontwikkeling. En dus kan het gebeuren dat er in een samenleving een steeds grotere groep mensen ontstaat die moeite heeft met een traditie. Een traditie die is ontstaan in een heel andere tijd. Akkoord, het is nooit de bedoeling geweest om mensen te kwetsen.

En ik denk dat het sinterklaasfeest moet gaan over de bedoeling. Ik kan me niet voorstellen dat zwartepiet-oneliners de bedoeling hebben om anderen te kwetsen. Want slavernij en discriminatie, dat is niet niks hè? Daar raak je mensen keihard mee. En echt, het maakt de kindertjes niks uit. Roetveegpiet, kleurenpiet, witte piet, .. Neen, maak er maar een mooi verhaal van. Hen gaat het om de magie van die meneer die van hééél ver weg komt om zomaar, zonder dat je er iets voor hoeft te doen, een cadeautje te brengen. En dat is een heel speciaal gevoel, voor elk kind. Kunnen hun vaders en moeders misschien dát het belangrijkst te vinden? Mijn muze knikt want creatief en flexibel zijn hoort in ieders standpunt. Punt.

Graag tot meer lees volgende week.

Groeten,

Seven.