Roadtrip maakt diepe indruk op jongeren

Vorige week kon u hier lezen hoe een groep jongeren uit heel Vlaanderen op uitnodiging van Vluchtelingenwerk Vlaanderen vertrok op roadtrip langs de grenzen van Europa. Op de bus zaten ook leerkracht Eef Janssens uit Deurne en Patrycja Bujnowksa en Margreet Borginon, twee van haar leerlingen van het Koninklijk Atheneum Berchem. Het werd een emotionele reis en gisteren waren de jongeren terug in het land. Tijd om naar de eerste indrukken te vragen.

“Wat voor mij duidelijk is geworden, is dat je geboorteplaats ook je toekomst bepaalt. Mensen in België zijn geprivilegieerd maar iemand die pakweg in Afghanistan wordt geboren is al onmiddellijk beladen met problemen.” vertelt Patrycja Bujnowksa. Ze gaat verder: “Ikzelf ben geboren in Polen en merkte al een verschil met mijn medereizigers. Mijn paspoort werd aan de grensovergangen iets grondiger bestudeerd.” Patrycja wijst erop dat het verhaal van mensen op de vlucht geen nieuw verhaal is: “Ook tijdens de Balkanoorlogen van de jaren ’90 waren er veel vluchtelingen. Eigenlijk kun je maar hopen als er ooit hier nog eens een gewapend conflict ontstaat, de wereld solidair zal zijn met ons als we op de loop moeten gaan.” Patrycja heeft ook mooie herinneringen meegebracht: “We hebben onderweg een aantal mensen van ‘Clowns without borders’ ontmoet, een internationaal gezelschap dat in kampen enkele uren van verstrooiing brengt. Het was hartverwarmend te zien hoe zij eerst de kinderen en dan ook de volwassenen aantrokken en hen enkele momenten van ontspanning gaven zodat ze hun miserie even konden vergeten.” De boodschap die zij met het thuisfront wil delen is: “Onwetendheid creëert angst. Als je verder kijkt dan de courante vooroordelen kan je de clichés makkelijk doorprikken.”

De agressie bij pushbacks

Margreet Borginon is vooral geschrokken van de ‘pushbacks’, het onmiddellijk terugsturen van vluchtelingen: “Die gaan gepaard met een ongelooflijke agressie van de politie, ook tegen kinderen. Terwijl de vluchtelingen uit Syrië, Afghanistan of Pakistan geen gelukszoekers zijn maar wel mensen die weglopen van geweld.” Wat ze niet gauw zal vergeten, zijn de kampen: “Het leven daar is hard, primitief, zonder enige afleiding.” Margreet was geëmotioneerd bij het verhaal van een jonge moeder met twee kindjes die vertelde hoe hard zij waren aangepakt door de politie. Ook ontroerend was het verhaal van een van de deelnemers, Rezwan Mamozai, die als 15 jarige het Afghanistan van de Taliban ontvluchtte en een gevaarlijke reis naar België maakte. Hij zat verstopt boven het wiel van een bus, sliep in bossen en bergen, en verdronk bijna in de Middellandse Zee. Nu woont hij bij een Vlaams pleeggezin en werkt hij als loodgieter. Margreet: “Deze keer maakte hij de reis in omgekeerde richting. De manier waarop hij met de vluchtelingen sprak, het gevoel van medeleven dat hij toonde, het was zo mooi om dat te zien.” Tot slot zegt Margreet dat ze veel heeft bijgeleerd, over vluchtelingen maar evenzeer over België: Ze besluit: “Ik ben dankbaar dat ik deze kans heb gekregen.”

Sans papier van het ene op het andere moment

Leerkracht Eef Janssens laat het woord aan haar leerlingen: “Het was hun reis, hun zoektocht naar het verhaal achter de vluchtelingencrisis”. Maar ze maakte wel een incidentje mee dat aantoont hoe kwetsbaar je bent als je plots niet meer over de juiste documenten beschikt: “Aan de grens met Bosnië werd mijn reispaspoort ingehouden. Met veel moeite begreep ik dat het paspoortnummer op een lijst van Interpol stond. Zonder veel uitleg en zonder paspoort werd ik teruggestuurd vanwaar ik kwam. En daar stond ik dan. Gelukkig werd ik heel snel opgevangen door de Belgische ambassade in Kroatië die mij een ‘voorlopig paspoort’ gaven, zodat ik vlug weer kon aansluiten bij de groep.”